Όλοι μας έχουμε φόβους που μας βασανίζουν και περιμένουμε την κατάλληλη στιγμή να τους αντιμετωπίσουμε.
Συνήθως η διαδικασία να ξεπεράσουμε τους φόβους μας έχει μια κοινή βάση για οποιονδήποτε φόβο: Πρέπει να τον αντιμετωπίσεις.
Και φυσικά αυτό που αναβάλουμε όταν αποφεύγουμε να έρθουμε αντιμέτωποι με τους φόβους μας. Να πάρουμε απόφαση να τους αντιμετωπίσουμε και φυσικά να έρθουμε αντιμέτωποι με κάτι ακόμα.
Τις συνέπειες σε περίπτωση που τα πράγματα δεν πάνε όπως θέλουμε.
Η Ανατομία Πίσω από τους Φόβους μας
Ο επιστήμονες ορίζουν τους φόβους μας ως ένα αρνητικό συναισθηματικό πλαίσιο που ενεργοποιείται από ένα ερέθισμα που έχει την δυνατότητα να μας βλάψει.
Το άγχος από την άλλη, είναι ένα αρνητικό συναισθηματικό πλαίσιο που ενεργοποιείται όταν αναμένουμε να συμβεί κάτι που μπορεί να βλάψει.
Και πολλές φορές αυτή η γραμμή είναι πολύ λεπτή και συχνά δυσδιάκριτη.
Παρόλο που το άγχος καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την αβεβαιότητα που μας κάνει να νιώθουμε μια κατάσταση, ουσιαστικά ενεργοποιείται από την απίστευτη ικανότητα μας να φανταζόμαστε το μέλλον, να τοποθετούμε το εαυτό μας μέσα σε αυτό, ακόμα και αν αυτό είναι πρακτικά και φυσικά αδύνατο.
Μπορεί ακόμα να φοβάσαι να προχωρήσεις γι’ αυτό επιλέγεις να γυρνάς πάντα στην ίδια σχέση. Όμως έχουμε ήδη εξηγήσει τους 5 λόγους για να μην το κάνεις:
Βέβαια όσο πιο άγνωστη είναι η κατάσταση που θέλουμε να εισάγουμε τον εαυτό μας, τόσο περισσότερο η φαντασία μας οργιάζει και τρέχει με ταχύτητες υποθετικών σεναρίων που δεν μπορούμε να ελέγξουμε.
Το ζουμί της ιστορίας είναι πως όταν κάτι είναι αβέβαιο είναι και απειλητικό.
Ακόμα, ο εγκέφαλος μας συνδέει το παρελθόν με το μέλλον έτσι ώστε όταν έχει συμβεί κάτι στο παρελθόν που μας προκάλεσε πόνο, προσπαθούμε να το αποφύγουμε στο μέλλον.
Πριν Αποφασίσεις να Ξεπεράσεις τους Φόβους σου…
Ο φόβος δεν είναι επιλογή και αυτό είναι ένα δεδομένο που πολύ συχνά ξεχνάμε.
Όταν θέλουμε να διεκδικήσουμε κάτι που έχει αξία και ταυτόχρονα να κάνουμε κάτι άγνωστο, ο φόβος είναι δεδομένος.
Δεν γίνεται να έλλειψη φόβου ειδικά όταν κάνουμε κάτι για πρώτη φορά ή όταν οι πιθανότητες να χάσουμε, να απορριφθούμε ή να αποτύχουμε έχουνε πέσει για τα καλά στο τραπέζι.
Αυτό που συμβαίνει όμως με τους φόβους μας είναι πως μας σπρώχνουν να εστιάσουμε την προσοχή μας σε όλα αυτά έχουμε να χάσουμε και μας αποσπούν από όλα αυτά που έχουμε να κερδίσουμε όταν ρισκάρουμε ή να διεκδικήσουμε αυτό που θέλουμε.
Πολλές φορές πιστεύουμε πως η αποτυχία είναι το αντίθετο από την επιτυχία όμως τις περισσότερες φορές ισχύει το αντίθετο. Χωρίς αποτυχία δεν γίνεται να υπάρξει επιτυχία.
Βέβαια, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με τους φόβους μας, νιώθουμε άγχος και πίεση και αυτά τα συναισθήματα μας καθηλώνουν να μείνουμε στην ασφάλεια του γνώριμου και του γνωστού.
Όμως αυτό δεν το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε.
Διάβαζα πρόσφατα κάτι που μου έκανε τρομερή εντύπωση.
Στην Κλινική Ψυχολογία, όταν κάποιος θεραπευτής δέχεται έναν ασθενή όπου λόγω φόβου νιώθει μεγάλο άγχος, υπάρχει ένας κανόνας.
Δεν προσπαθεί να του παρουσιάσει πως ο κόσμος είναι ένα ασφαλές μέρος ούτε προσπαθεί να τον βοηθήσει να μειώσει το άγχος.
Αυτό που προσπαθεί είναι να τον βοηθήσει να γίνει περισσότερο θαρραλέος.
Μάλιστα ο Αριστοτέλης πίστευε πως το θάρρος είναι η πιο σημαντική ιδιότητα του ανθρώπου. Και σε αυτό δεν είναι εύκολο να διαφωνήσουμε.
Όταν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε και να ξεπεράσουμε τους φόβους μας είναι σημαντικό αρχικά να αποδεχτούμε πως δεν γίνεται να κρυβόμαστε για πάντα από τους φόβους και δεύτερον πως δεν είναι όλοι οι φόβοι κάτι που πρέπει να αποφύγουμε.
Υπάρχουν φόβοι που είναι απόλυτα φυσιολογικοί και υπάρχουν φόβοι που απλά μπορούμε να τους διαχειριστούμε άμεσα και αποτελεσματικά.
Σίγουρα ο καθένας μας έχει την δική του αντίληψη για τους φόβους του όμως ο σκοπός δεν είναι να σταματήσουμε να φοβόμαστε αλλά να γίνουμε πιο θαρραλέοι και κάνουμε ένα βήμα την φορά, μέσω δράσης, στο να ξεπεράσουμε τους φόβους μας.
Υπάρχουν βέβαια και φοβίες που είναι βαθιά ριζωμένες στο συλλογικό ασυνείδητο. Πράγματα που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, άλυτα μυστήρια της ανθρώπινης ύπαρξης. Για όλα αυτά έχουμε μιλήσει σε ειδικά αφιερωμένο επεισόδιο του Apla + Andrika:
Πώς Τους Ξεπερνάμε Τελικά
Όταν έχουμε έναν παθολογικό φόβο τότε σίγουρα είναι χρήσιμο είναι επισκεφτούμε κάποιον ειδικό και να ζητήσουμε βοήθεια.
Σε περίπτωση όμως που θέλουμε να ξεπεράσουμε κάποιους φόβους μας που μας κάνουν να αναβάλουμε δραστηριότητες που θέλουμε να κάνουμε, μια αρχή είναι να γνωρίζουμε κάποια βασικά βήματα.
#1. Ανάλυσε τους φόβους σου.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίζεις κατά πόσο οι φόβοι σου είναι αποτέλεσμα της πραγματικότητας ή απλά της φαντασίας σου που σου παρουσιάζει μελλοντικά υποθετικά σενάρια καταστροφής. Και μόνο η επίγνωση είναι ένα σημαντικό βήμα.
#2. Βάλε προτεραιότητες στις θετικές προοπτικές.
Για να πάρεις την κάθε απόφαση χρειάζεται αρχικά να αποφασίσεις τι θα κάνεις. Για να αποφασίσεις τι θα κάνεις θα πρέπει πρώτα να έχεις ξεκαθαρίσει το γιατί. Δηλαδή το κίνητρο.
Όταν έχει κίνητρο σημαίνει πως θέλεις κάτι επειδή πιστεύεις πως θα υπάρξει κάποιο κέρδος ή πλεονέκτημα που θα αποκτήσεις πράττοντας με συγκεκριμένο τρόπο.
Όταν θέλεις να ξεπεράσεις έναν φόβο, σίγουρα θα σκεφτείς τι έχεις να χάσεις όμως μην αφήσεις τους φόβους σου να κρύψουν από τον εαυτό σου το αρχικό κίνητρο.
Αξιολόγησε πόσο σημαντικό είναι αυτό που θέλεις να καταφέρεις σε σχέση με τις αρνητικές υποθέσεις που κάνεις. Μπορεί να εντυπωσιαστείς.
#3. Αποδέξου την αβεβαιότητα στην ζωή.
Μέχρι κάποιο σημείο, οτιδήποτε σημαντικό που θέλουμε να διεκδικήσουμε αποτελείται από αβεβαιότητα. Και αυτό είναι λογικό.
Όταν θέλεις να καταφέρεις κάτι σημαντικό, πάντα θα υπάρχει η πιθανότητα της αποτυχίας. Και αυτό είναι φυσιολογικό. Όμως να θυμάσαι πως σκοπός είναι να εξελιχθείς αντιμετωπίζοντας προκλήσεις.
#4. Μην σκέφτεσαι πως η στασιμότητα είναι επιλογή.
Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με τους φόβους μας, το πρώτο που σκεφτόμαστε είναι να μην κάνουμε τίποτα πολύ απλά γιατί θέλουμε να νιώσουμε ασφαλείς.
Όμως η συνεχής ασφάλεια στο τέλος μας προκαλεί ανασφάλεια επειδή δεν κάνουμε βήματα μπροστά και κυρίως γιατί αποφεύγουμε να αναλάβουμε την ευθύνη να γίνουμε καλύτεροι.
Όσο περισσότερο μένεις στάσιμος τόσο περισσότερο αρχίζεις να χάνεις την πίστη σου στις ικανότητες σου και στο τι μπορείς να καταφέρεις. Και αυτό έχει επιπτώσεις στην αυτοεκτίμηση σου. Κάτι που δεν το θέλεις.
Σίγουρα η απόφαση να αντιμετωπίσουμε και να ξεπεράσουμε τους φόβους μας δεν είναι ότι πιο εύκολο.
Όμως είναι μια απαραίτητη θυσία που αποφασίζουμε να κάνουμε όταν θέλουμε να βελτιώσουμε την ζωή μας, ακόμα και αν αυτό γίνεται με μικρά βήματα κάθε φορά. Γιατί με κάθε βήμα μαθαίνεις ακόμα περισσότερο τον εαυτό σου και τι είσαι ικανός να καταφέρεις.
Να είσαι καλά
Μπορείς κι εσύ να γίνεις καλύτερος! Δες εδώ
Και φυσικά, μην ξεχνάς ότι μπορείς να αγοράσεις το βιβλίο μας Άνδρας Αξίας, εδώ
