Πολλοί άνθρωποι απολαμβάνουν ένα τυχερό παιχνίδι που και που. Ο τζόγος προσφέρει ευχαρίστηση μέσω του ρίσκου και ακόμη και αν κάποιος δεν κερδίζει, το απολαμβάνει εξίσου, είτε παίζει μόνος του κάποιο στοίχημα, είτε παίζει πόκερ με φίλους.
Αυτή η περιστασιακή ευχαρίστηση που προσφέρει ο τζόγος, σε μερικούς ανθρώπους μετατρέπεται σε εξάρτηση και εθισμό.
Όταν κάποιος φτάσει σε αυτό το επίπεδο, ο τζόγος έχει γίνει κάτι περισσότερο από απώλεια χρημάτων. Έχει γίνει ένας μεγάλος εθισμός, από τον οποίο είναι δύσκολο να ξεφύγει.
Ο τζόγος κάνει τον εγκέφαλο να ζητά ολοένα και περισσότερο ρίσκο, ώστε να δραστηριοποιήσει το σύστημα ανταμοιβής και πολλές φορές η επιστροφή στην κανονική κατάσταση, μπορεί να πάρει εβδομάδες, μήνες, ακόμη και χρόνια.
Ο τζόγος μέχρι το 2013 ήταν καταχωρημένος από τους επιστήμονες ως καταναγκασμός που προέρχεται από την ανάγκη ανακούφισης από το άγχος. Πλέον όμως αναγνωρίζεται ως εθισμός, παρεμφερής με αυτόν από τις ναρκωτικές ουσίες.
Τι Κάνει τον Τζόγο Εθιστικό;
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι τόσο απλή όσο πιστεύουν οι περισσότεροι. Συνήθως πιστεύουμε ότι ο τζόγος είναι εθιστικός επειδή δίνει την υπόσχεση ότι θα κερδίσουμε πολλά χρήματα.
Στην πραγματικότητα ο τζόγος μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που ο εγκέφαλος στέλνει χημικά μηνύματα.
Η κατανόηση του εθισμού από τον τζόγο απαιτεί την κατανόηση του τρόπου που ο εγκέφαλος λειτουργεί όταν εμπλεκόμαστε σε δραστηριότητες που προκαλούν ευχαρίστηση.
Ο εγκέφαλος έχει ένα σύστημα ανταμοιβής, το οποίο είναι συνδεδεμένο με τα κέντρα ευχαρίστησης και κινήτρου.
Οι ευχάριστες εμπειρίες, όπως ένα κομπλιμέντο, το σεξ, η επίτευξη ενός στόχου ή η νίκη σε ένα παιχνίδι κάνουν τον εγκέφαλο να στείλει χημικά σήματα στους νευρώνες μέσω των νευροδιαβιβαστών.
Περισσότερα μπορείς να μάθεις για την επιστήμη του φλερτ παρακάτω:
Ο κύριος νευροδιαβιβαστής σε αυτό το σύστημα είναι η ντοπαμίνη. Όταν εκκρίνεται αρκετή ντοπαμίνη, αισθανόμαστε ευφορία και ευχαρίστηση και έχουμε κίνητρο για να επαναλάβουμε την συγκεκριμένη δραστηριότητα.
Η χρήση ναρκωτικών ουσιών προκαλεί την αύξηση ντοπαμίνης σε επίπεδα δεκαπλάσια του συνηθισμένου. Το ίδιο ακριβώς προκαλεί ο τζόγος και αυτή είναι η αιτία του εθισμού στον τζόγο.
Δεν εθίζονται όμως όλοι στον τζόγο. Κάποιοι έχουν την ικανότητα να σταματήσουν μετά από λίγο, ενώ κάποιοι άλλοι όχι.
Μερικοί Άνθρωποι είναι Ευάλωτοι
Η έρευνα έχει δείξει ότι άνθρωποι με εθισμό στον τζόγο και στα ναρκωτικά συχνά έχουν γενετική προδιάθεση για συμπεριφορές που αναζητούν την ανταμοιβή.
Αυτοί οι άνθρωποι είτε έχουν ένα σύστημα ανταμοιβής λιγότερο δραστήριο, το οποίο δεν βιώνει το ίδιο επίπεδο ευχαρίστησης με κανονικά ερεθίσματα και αποζητά κάτι παραπάνω, είτε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου τους είναι λιγότερο ενεργοποιημένες, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να αξιολογήσουν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των πράξεων τους.
Αυτή η προδιάθεση κάνει το άτομο να παίζει μέχρι να κερδίσει. Όταν κερδίσει, ενεργοποιείται το σύστημα ανταμοιβής, αισθάνεται ευφορία και προσπαθεί να βιώσει ξανά το ίδιο συναίσθημα.
Τα Άτομα Δημιουργούν Ανοχές
Ο εγκέφαλος συνηθίζει στο ερέθισμα και αυτή η δραστηριότητα που το προκαλεί, εν προκειμένω ο τζόγος, παύει πλέον να λειτουργεί όπως στην αρχή.
Υπάρχει μια αμυντική αντίδραση που μειώνει την αποτελεσματικότητα του συστήματος ανταμοιβής, λιγότερη ντοπαμίνη εκκρίνεται από τον εγκέφαλο και το επίπεδο ευχαρίστησης μειώνεται.
Έτσι ο εγκέφαλος μπορεί και γυρνά στην αρχική του κατάσταση. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες η υπερβολική έκθεση στην δραστηριότητα κάνει τον εγκέφαλο να έχει ακόμη μεγαλύτερη ανοχή.
Στην περίπτωση του τζόγου αυτό σημαίνει ότι ο τζογαδόρος πρέπει να παίξει περισσότερο για να αισθανθεί το ίδιο θετικό συναίσθημα, το οποίο όμως δεν επιστρέφει, μιας και έχει δημιουργηθεί ανοχή.
Τότε είναι που δημιουργείται ο εθισμός.
Είναι κάτι παρόμοιο με το κόλλημα που τρώμε όταν μας απορρίπτουν, όπως μπορείς να δεις παρακάτω:
Η μείωση της ντοπαμίνης όταν το ερέθισμα (ο τζόγος) απουσιάζει, προκαλεί άσχημες παρενέργειες στον εγκέφαλο, ο οποίος προσπαθεί να επαναπρογραμματιστεί.
Αισθήματα όπως άγχος και κατάθλιψη δεν είναι ασυνήθιστα σε τέτοιες περιπτώσεις, στις οποίες το άτομο τζογάρει ολοένα και περισσότερο για να μπορέσει να ξεφύγει από τις παρενέργειες και δυσκολεύεται να πάρει λογικές αποφάσεις.
Ψυχολογικοί Παράγοντες που Επηρεάζουν την Κατάσταση
Ας δούμε τώρα μερικούς ψυχολογικούς παράγοντες που υποστηρίζουν τον εθισμό που προκαλεί ο τζόγος:
#1. Μερική Ενίσχυση:
Οι πράξεις του ατόμου δεν ανταμείβονται στο 100% των περιπτώσεων, αλλά ούτε και έχουν πάντα αρνητικό αποτέλεσμα. Δηλαδή, μπορεί να κερδίσει μερικές φορές και να χάσει κάποιες άλλες. Αυτό τον κρατάει στο παιχνίδι.
#2. Η Πίστη στην Νίκη:
Ο παίκτης πιστεύει ότι επειδή έχει ακούσει μια ιστορία για κάποιον που κέρδισε, έχει έρθει η ώρα και για αυτόν να κερδίσει. Το ίδιο γίνεται όταν κάποιος στο δίπλα τραπέζι κερδίζει ή ακόμη και αν ο ίδιος ο παίκτης είχε κερδίσει παλαιότερα.
Αυτές οι σκέψεις τους οδηγούν σε υπερεκτίμηση των πιθανοτήτων κέρδους.
#3. Η Πλάνη του Τζογαδόρου
Οι τζογαδόροι πιστεύουν ότι οι πιθανότητες να κερδίσουν αυξάνονται μετά από κάθε απώλεια, κάτι που είναι τελείως αβάσιμο και αντιβαίνει τους νόμους της Στατιστικής και των Πιθανοτήτων.
Κάθε νέος γύρος είναι ένα νέο, μεμονωμένο γεγονός και έχει ακριβώς τις ίδιες πιθανότητες με τον προηγούμενο.
Ακόμη και σε περιπτώσεις με 50% πιθανότητες να έρθει ένα αποτέλεσμα, δεν είναι απαραίτητο ότι στους 10 επόμενους γύρους θα έρθει 5 φορές το ένα και 5 φορές το άλλο αποτέλεσμα. Αυτό είναι κάτι που δυσκολεύονται να κατανοήσουν οι τζογαδόροι.
Οι πιθανότητες δεν έχουν μεθοδολογία.
#4. Ψευδαίσθηση του Ελέγχου
Οι περισσότεροι τζογαδόροι έχουν την ψευδαίσθηση ότι με κάποιο τρόπο επηρεάζουν τις πιθανότητες.
Είναι φυσιολογικό για τους ανθρώπους να θέλουν να έχουν τον έλεγχο και έτσι πιστεύουν σε διάφορες προκαταλήψεις, όπως το ότι πρέπει να κάθονται ή να ρίχνουν το ζάρι με έναν συγκεκριμένο τρόπο ή να φοράνε το τυχερό τους μπλουζάκι.
#5. Μείωση των Απωλειών
Η απώλεια ενός ποσού προκαλεί πιο δυνατό συναίσθημα από το κέρδος ενός ισοδύναμου. Αν χάσεις 10 ευρώ, λυπάσαι περισσότερο από ότι θα χαιρόσουν αν έβρισκες 10 ευρώ.
Αυτό δημιουργεί στον τζογαδόρο ένα συναίσθημα ενόχλησης, όταν χάνει, το οποίο τον κάνει να παίζει ολοένα και περισσότερο με σκοπό να πάρει πίσω τα χαμένα, κάτι που τον οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο.
Αυτοί οι ψυχολογικοί παράγοντες σε συνδυασμό με την γενετική προδιάθεση μπορούν να κάνουν ένα άτομο να πέσει εύκολα στην παγίδα του εθισμού στον τζόγο.
Επιπλέον, είναι δύσκολο για το άτομο να καταλάβει ότι έχει πρόβλημα, με αποτέλεσμα να φτάσει σε δύσκολες καταστάσεις.
Δυστυχώς, οι εθισμένοι στον τζόγο αποφεύγουν να ζητήσουν βοήθεια και παρόλο που υπάρχει κάποιο νομικό πλαίσιο και πολλές πηγές πληροφόρησης, οι εθισμένοι δεν καταφέρνουν να ξεφύγουν και σε πολλές περιπτώσεις ξανακυλούν.
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι ο τζόγος είναι ένα είδος ακριβής διασκέδασης που για κάποιους μπορεί να γίνει επικίνδυνο και για αυτό πρέπει τόσο οι αρμόδιοι φορείς, όσο και οι πολίτες να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Αν ψάχνεις για έναν τρόπο διασκέδασης με δυνατά ερεθίσματα και συγκινήσεις τσέκαρε το βίντεο της συζήτησης μας για τα βίντεο-παιχνίδια:
Τα επόμενα καλύτερα άρθρα που μπορείς να διαβάσεις:
- Βρίσκοντας το Κλειδί που Ενεργοποιεί Κίνητρο στον Εγκέφαλo
- Πορνό και Εγκέφαλoς: Πως η Πορνογραφία Επηρεάζει το Μυαλό σου
Επιθυμείς να μάθεις περισσότερα μυστικά για την λειτουργία του εγκεφάλου; Δες εδώ.
Καλή συνέχεια
