Μαθήματα Ζωής Από Ένα Βιβλίο Που Δεν Κατάλαβα Ποτέ!
Δεν θυμάμαι ακριβώς πότε διάβασα το συγκεκριμένο βιβλίο. Πρέπει να ήταν 4-5 χρόνια πριν.
Είχα διάβασα δεκάδες βιβλία μέχρι τότε και μια πρώτη ματιά που του έριξα σε αριθμό σελίδων, η εκτίμηση ήταν απλή: Παιχνιδάκι.
Ωστόσο, αυτό που αρχικά θα μου φαίνονταν παιδική χαρά, όχι μόνο θα με έστελνε σχολείο για πλάκα, αλλά θα μου έδινε μια πρώτη και σοβαρή εικόνα του τι σημαίνει όταν κάποιος αποφασίζει να φιλοσοφήσει χωρίς αστεία και για πράγματα που μέχρι τότε δεν είχα δώσει σημασία.
The Denial of Death
Το The Denial of Death του Ernest Becker για εμένα προσωπικά δεν ήταν απλά ένα βιβλίο. Ήταν μια αποκαλυπτική στιγμή που διαρκώς μου έστελνε ένα εκνευριστικό σήμα στο νευρικό μου σύστημα που δεν μπορούσα να αποδεχτώ με τίποτα:
Ή το βιβλίο ήταν όντως παλούκι από τα λίγα ή ήμουν βλάκας.
Μετά από λίγο διάβασμα ακόμα, κατέληξα με πολύ ντροπή και κλάμα στο δεύτερο.
Και μηδενίζοντας το κοντέρ, αποφάσισα να πάρω βαθιά ανάσα μήπως και καταφέρω να κλέψω λίγη από την διάνοια του συγγραφέα, που ακόμα και σήμερα δεν μπορώ να καταλάβω τι έπαιρνε όταν το έγραφε.
Πιθανόν τίποτα, αλλά η άρνηση της ανικανότητας μου στην κατανόηση αυτών που έγραφε λειτουργούσε μια χαρά ως ένας αμυντικός μηχανισμός για να κρύψω από τον ίδιο μου τον εαυτό αλήθειες που δεν βόλευε να δω.
Πόσο μάλλον να αποδεχτώ και να προχωρήσω παρακάτω.
Από την άλλη, ήταν και κάπως λογικό.
Όταν διαβάζεις:
«Δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε, γιατί γεννηθήκαμε, τι κάνουμε στον πλανήτη, τι υποτίθεται πως πρέπει να περιμένουμε…».
Αδιάβαστος και μετεξεταστέος.
Ο Becker όμως που έγραψε το βιβλίο, κέρδισε το βραβείο Pulitzer το 1974.
Και όχι άδικα.
Ναι, το βιβλίο γράφτηκε 5 δεκαετίες και βάλε πριν!
Δεν Υπάρχουν Χαιλάντερ…
Θυμάσαι την σειρά με τον τύπο που την μια είχε αλογοουρά και την άλλη κούρεμα ότι να’ ναι; Εντάξει, αποτυχημένο αστείο περίεργης παρατήρησης, αλλά το story ήταν πως ένας αθάνατος παλεύει με άλλους αθάνατους και πεθαίνουν μόνο αν τους κόψεις το κεφάλι.
Τραγικό…
Από την άλλη, η αθανασία και η σχέση που έχουμε με τον θάνατο, όπως αποδεικνύεται, δεν είναι καθόλου απλή και μάλιστα μας επηρεάζει σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι μπορούμε να φανταστούμε.
Το κεντρικό νόημα που έχει το βιβλίο του Becker, είναι πως η λειτουργία της κοινωνίας είναι να μας κάνει να πιστέψουμε πως μπορούμε να υπερβούμε τον θάνατο συμμετέχοντας σε κάτι που έχει αξία.
Ή για να το γράψω αλλιώς, η κοινωνία είναι ένα πολιτιστικό σύστημα δημιουργίας υπερηρώων που τροφοδοτεί και ικανοποιεί την ανάγκη μας για Κοσμική ιδιαιτερότητα.
Όλοι είμαστε ήρωες που καταφέρνουμε να επιβιώσουμε ή να πετύχουμε και βαθιά μέσα μας γνωρίζουμε πως το βαθύτερο νόημα και σκοπός όλων, πιθανότατα να χάνεται σε ένα ομιχλώδες τοπίο.
Ο Becker στέλνει μέσα από το βιβλίο του, ένα ξεκάθαρο μήνυμα:
Χτίζουμε κουλτούρες και χαρακτήρες για να θωρακιστούμε από την επίγνωση πως οι ώρες μας δεν είναι άπειρες.
Ο πλούτος, η φήμη και το στάτους, μαζί με πολλά άλλα, είναι αποδείξεις πως δεν είμαστε απλά όντα που προορίζονται να έχουν την ίδια πορεία με τους υπόλοιπους.
Η ανάγκη να νιώσουμε ξεχωριστοί στην μαύρη τρύπα της θνητότητας είναι πανίσχυρη.
Και βέβαια, υπάρχει και το συναίσθημα του φόβου μπροστά στο θάνατο που έχουμε να υπερβούμε. Εσύ τι φοβάσαι περισσότερο; Δες το επεισόδιο από το ελληνικό podcast του Apla+Andrika, όπου κάναμε τη σχετική συζήτηση για τους φόβους.
Συμμορφώσου!
Βέβαια, η συμμόρφωση στην ιδέα πως όλα κάποτε τελειώνουν ακροβατεί ανάμεσα στην αισιοδοξία και τον μηδενισμό με πολύ περίεργο τρόπο.
Από την μια, μπορείς να το αποδεχτείς και να πεις πως τελικά τίποτα δεν έχει αξία και η οποιαδήποτε πάλη ή προσπάθεια είναι απλά άκαρπη και από την άλλη, να δεχτείς το γεγονός πως επειδή κάποτε το πανηγύρι τελειώνει, θα ζήσεις μια ζωή με αγάπη, αιτία και πίστη.
Και οι δύο επιλογές όμως κρύβουν ένα πολύ καλά στημένο γρίφο. Την ανάληψη της ευθύνης της ίδιας μας της ζωής και της απόφασης να την ζήσουμε το έπακρο.
Και αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο.
Όπως το αναφέρει πολύ ωραία ο Becker, το αυτόματο πολιτιστικό άτομο, ορίζει την ταυτότητα του από την πληρωμή των λογαριασμών, το πώς χρησιμοποιεί μια οδοντόβουρτσα και τι είδους αύξηση πήρε στην δουλειά.
Είμαστε προστατευμένοι από την ψευδαίσθηση της γραμμικότητας που μας προσφέρει μια κοινωνία που μας θέλει σε καταστολή.
Ζούμε μέσα έναν μικρόκοσμο όπου το κυνήγι των απλών καθιστά σχεδόν αδύνατο το κυνήγι νοημάτων που έχουν ουσιαστική αξία.
Μια από τις κεντρικότερες ιδέες και απόψεις που η προσωπική μου αντίληψη κατανόησε, είναι πως η συνειδητοποίηση της θνητότητας και η αποδοχή του πόνου που μας προκαλεί πως όλα κάποτε φτάνουν στο τέλος είναι μια τίμια αρχή.
Το ποιος την κάνει είναι άλλη ιστορία.
Το νόημα της ζωής δεν είναι μόνο πως τελειώνει αλλά πότε θα αποφασίσεις να κάνεις την αρχή να ζεις.
Και για να κάνουμε την αρχή, θα χρειαστεί να δούμε που έχουμε παντού γύρω μας καρότα και τα κυνηγάμε διαρκώς μέχρι να βρεθεί το επόμενο καρότο μπροστά μας για να συνεχίσουμε να κυνηγάμε.
Η πλάκα όλης της ιστορίας είναι το αν τοποθετούμε εμείς τα καρότα ή κάποιος άλλος.
Μαθήματα Ζωής Από Ένα Βιβλίο : Είμαστε Όλοι Ήρωες.
Όμως σε ποιανού παραμύθι;
Σίγουρα η επίγνωση πως όλα κάποτε φτάνουν σε κάποιο τέλος είναι κάπως πεσιμιστικό.
Στον αντίποδα, φαντάζεσαι να είχες να αντιμετωπίσεις την αθανασία; Αν τώρα, που ξέρουμε πόσο περαστικοί είμαστε χάνουμε το νόημα, φαντάσου να ξέραμε πως όλα στον κόσμο, ιδιαίτερα οι άνθρωποι, θα έφευγαν και εμείς θα συνεχίζαμε.
Άγρια πράγματα…
Η αλήθεια συχνά είναι σκληρή. Μπορεί να μας πονάει και να την ακούμε αλλά και να την λέμε. Μην φοβάσαι την αλήθεια, είναι ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουν οι ανθρώπινες σχέσεις. Μην φοβάσαι να τις λες και μην φοβάσαι να τις ακούς! Δες το σχετικό επεισόδιο από το ελληνικό podcast του Apla+Andrika.
Μαθήματα Ζωής Από Ένα Βιβλίο: Συμπεράσματα
Το γεγονός πως κάποια στιγμή θα σφυρίξει η λήξη δίνει διαφορετικό νόημα στον αγώνα.
Οριοθετεί και μας σπρώχνει να αποφασίσουμε τι έχει πραγματικά αξία για εμάς.
Τι θέλουμε να ζήσουμε, με ποιον τρόπο, με ποια παρέα και τι θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας.
Είναι δεδομένο πως δεν θέλουμε να τελειώσει η ιστορία μας για πολλούς λόγους.
Α) Ο πρώτος που μου έρχεται στο μυαλό, είναι επειδή η ζωή είναι πολύ γλυκιά.
Β) Ο δεύτερος, που είναι πιο σκληρός, είναι γιατί έχουμε αφήσει ανεκπλήρωτες επιθυμίες. Με λίγα λόγια, έχουμε χρωστούμενα στον εαυτό μας για τον τρόπο που θέλουμε να γράψουμε την ιστορία μας.
Από την άλλη, μπορεί μια ολόκληρη ζωή να μην φτάνει, αλλά υπάρχουν φορές που έστω και λίγα δευτερόλεπτα είναι αρκετά.
Αρκεί να ξέρεις πως θέλεις να τα αξιοποιήσεις.
Τα επόμενα καλύτερα άρθρα που μπορείς να διαβάσεις:
Μπορείς να πετύχεις τους στόχους σου, κάνε το μαζί μας εδώ.
Και καθώς μιλάμε για βιβλία και μαθήματα ζωής, βρες το βιβλίο από τους ιδρυτές του Men Of Style εδώ.
Καλή συνέχεια