Ποιος Ήταν ο Πρώτος Άνδρας Αξίας ;
Πυρήνας της φιλοσοφίας των Ανδρών Αξίας είναι η αυτογνωσία. Είναι ένα στοιχείο που το τονίζουμε κάθε στιγμή, σε κάθε άρθρο, σε κάθε συζήτηση. Είναι το πρώτο πράγμα που μας έμαθε ο Σωκράτης, ίσως ο πιο σοφός άνθρωπος του αρχαίου κόσμου. Δημιούργησε αυτό το κομμάτι της φιλοσοφίας που μας εξηγεί γιατί πρέπει να ψαχνόμαστε συνεχώς, να κυνηγάμε τη γνώση και να ζούμε αρμονικά με τους γύρω μας. Αυτοί είναι οι λόγοι που εμείς οι MOS δίνουμε τόση μεγάλη σημασία στο κομμάτι της αυτογνωσίας.
Ήταν ο Σωκράτης ο πρώτος Άνδρας Αξίας…
Για τον Σωκράτη δεν Υπάρχουν Σωστοί και Λανθασμένοι Στόχοι
Ο Σωκράτης θεωρεί ότι δεν υπάρχουν σωστοί και λανθασμένοι στόχοι. Αυτό που παίζει σημαντικό ρόλο είναι να αλλάξουμε προς το καλύτερο. Να κάνουμε βήματα προόδου. Γι’ αυτό, πρέπει να έχουμε συνεχώς στον νου μας 3 φάσεις: α) πού είμαι τώρα, β) πού θέλω να πάω γ) πώς θα πάω εκεί. Τότε το ταξίδι της αυτογνωσίας θα έχει πετύχει τον στόχο της.
Προφανώς, η αξία των στόχων είναι αδιμφισβήτητη και για εμάς, όπως να δεις στο σχετικό επεισόδιο από το ελληνικό podcast του Apla+Andrika που ακολουθεί.
Ο Πρώτος Άνδρας Αξίας και η Επιρροή του
Αν και δεν έγραψε τίποτα, έγινε γνωστός, διότι τον αναφέρουν οι πιο γνωστές προσωπικότητες των γραμμάτων: Πλάτωνας, Αριστοτέλης, Ξενοφώντας, Αριστοφάνης. Εντυπωσίασε αυτούς τους σπουδαίους ανθρώπους, γιατί παροτρύνε όλους να φροντίζουν την ψυχή τους περισσότερο και από το σώμα τους. Αν είχε motto, θα ήταν: διαβάστε, συζητήστε, ζήστε. Μέσα από τον διάλογο και τις εμπειρίες, μαθαίνουμε τον αυτοέλεγχο και την αυτοκριτική. Με αυτό τον τρόπο βοηθούσε τους συνομιλητές του να μάθουν να τιθασεύουν το «εγώ» τους, ώστε να εκπληρώσουν πιο εύκολα τους στόχους τους. Να ζήσουν τη ζωή που είχαν ονειρευτεί.
Ζωή που δεν την εξετάζει κανείς, δεν αξίζει να την ζεις
Με τα σημερινά μάτια, θα λέγαμε ότι δεν ήταν κάποιος ξεχωριστός άνθρωπος, αλλά μια ανήσυχη προσωπικότητα, ο οποίος έγινε γνωστός για την άμεμπτη ηθική του σε ανήθικες εποχές.
Μα Ποιος Είναι Αυτός ο Σωκράτης που τον Βρίσκουμε Συνέχεια Μπροστά μας;
Ο Σωκράτης γεννήθηκε το 470 στον δήμο της Αλωπεκής στην Αθήνα. Ήταν γιος του μαρμαρογλύπτη Σωφρονίσκου και της μαίας Φαιναρέτης. Παντρεύτηκε δύο φορές, την πρώτη φορά με την Ξανθίππη, με την οποία απέκτησε ένα γιο τον Λαμπροκλή, ενώ με την Μυρτώ απέκτησε τον Σωφρονίσκο και τον Μενέξενο.
Αυτοδίδακτος στα γράμματα, αλλά για ένα μικρό διάστημα ήταν μαθητής του φιλοσόφου Αναξαγόρα και έκανε πολλή παρέα με τον κύκλο του Περικλή.
Αξιοσημείωτο παραμένει το γεγονός ότι, αν και Αθηναίος, ο Σωκράτης δεν ταξίδεψε πολλές φορές στη ζωή του.
Ο Αριστοτέλης μας αναφέρει ότι μόνο μια φορά ταξίδεψε στους Δελφούς για προσωπικούς λόγους. Εκεί, είδε γραμμένο το ρητό «γνώθι σαυτόν» και το έκανε θεμέλιο της ζωής του. Για τις ανάγκες του Πελοποννησιακού Πολέμου έλαβε μέρος σε τρεις πολύ βίαιες εκστρατείες: στην Ποτίδαια της Χαλκιδικής (432-429), στο Δήλιο της Βοιωτίας (424 π.Χ.) και στη μάχη της Αμφίπολης (422 π.Χ.).
Ο Ξενοφών μας αναφέρει ότι ήταν άσχημος. Τα κύρια χαρακτηριστικά του ήταν μια πλατιά, πλακουτσωτή και γυριστή μύτη, μάτια γουρλωτά, χοντρά και σαρκώδη χείλη και «μια μάλλον ανοικονόμητη κοιλιά». Περπατούσε ξυπόλητος, έδειχνε αδιαφορία για την εξωτερική του εμφάνιση, αν και ήταν ευκατάστατος.
Αν αναλογιστούμε ότι αποτέλεσε κομμάτι σε κωμωδία του Αριστοφάνη (Νεφέλες), τότε σίγουρα θα λέγαμε ότι ήταν πολύ δημοφιλής.
Το 406 π.Χ. έλαβε για μοναδική φορά ένα πολιτειακό αξίωμα και υπηρέτησε στη Βουλή, ως δικαστής. Με το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου, οι ολιγαρχικοί άρχοντες της Αθήνας «οι Τριάκοντα» του απαγόρευσαν την διδασκαλία, γιατί δεν έκανε ότι τον πρόσταζαν.
Το 399 π.Χ. κατηγορήθηκε για αθεΐα, μια σοβαρή κατηγορία για τον αρχαίο κόσμο. Όπως ήταν αναμενόμενο, καταδικάστηκε σε θάνατο. Αρνήθηκε να εξαγοράσει την ποινή ή να αντιπροτείνει άλλη, φανερώνοντας με αυτό τον τρόπο το υψηλό του φρόνημα, ως πολίτης. Όπως έζησε, έτσι πέθανε. Πιστός στους νόμους της πόλης του, ήπιε το κώνειο στη φυλακή παρουσία συγγενών και φίλων σε ηλικία 70 χρόνων.
Η Σωκρατική Διδασκαλία του «Γνώθι Σαυτόν»
Όπως παρατηρήσαμε από τον βίο του Σωκράτη, ο διάλογος έπαιζε σημαντικό ρόλο στην ζωή του. Μίλησε με πολλούς ανθρώπους και αντάλλαξε πολλές απόψεις. Οι εμπειρίες ζωής τον βοήθησαν να βρει τα ελαττώματά του και να τα διορθώνει, με αποτέλεσμα να φτάσει κάποια στιγμή στην πνευματική ισορροπία.
Ως ο Πρώτος Άνδρας Αξίας θα λέγαμε ότι οι αξίες του τον βοήθησαν να καταλάβει ότι το πιο σημαντικό πράγμα είναι ο άνθρωπος να είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται, να κυβερνά και να κατευθύνει τον εαυτό του.
Οι συμβουλές που μας δίνει, για να ζήσουμε τη ζωή μας θα μπορούσαν να ήταν οι εξής:
-
Δείξτε επιμονή στον στόχο σας.
-
Δεν φταίει η τύχη. Τα πάντα βασίζονται στις επιλογές μας.
-
Κάντε λάθη, είναι ανθρώπινα.
-
Τα λάθη δεν σβήνονται, αλλά αναλύονται.
-
Όταν αναγνωρίζουμε το λάθος, κάνουμε το σωστό.
Το «γνώθι σαυτόν» δηλαδή η αυτογνωσία, μας βοηθάει να βρούμε τα όρια των γνώσεων μας, τις δυνατότητες μας και να κάνουμε πράξη τις επιλογές μας πιο εύκολα. Να βρούμε τι είναι καλό για μας, τι μπορούμε να κάνουμε, να φυλαγόμαστε επαρκώς και να ξέρουμε τι χρειάζεται για να είμαστε ευτυχισμένοι.
Η ευτυχία είναι υποκειμενική υπόθεση. Αυτά που μας κάνουν ευτυχισμένους, από τα πολύ απλά πράγματα, μέχρι τα πιο σημαντικά, τα συζητάμε στο παρακάτω επεισόδιο από το ελληνικό podcast tτου Apla+Andrika. Από το ποια πραλίνα είναι καλύτερη, μέχρι το πώς μπορεί ένας άνθρωπος να βρει χρόνο μέσα σε μια πιεσμένη καθημερινότητα, ώστε να κάνει πράγματα που τον κάνουν ευτυχισμένο;
Αν ο Σωκράτης ήταν εδώ μαζί μας, θα μας έλεγε να είμαστε υπερήφανοι για τη ζωή που ζούμε. Είναι άλλωστε η μοναδική υποχρέωση που έχουμε ως προς τον εαυτό μας.
Ως σύγχρονος Άνδρας Αξίας κάτι που μπορείς να κάνεις για τον εαυτό σου είναι να πάρεις ένα παράδειγμα από τον τρόπο ζωής αυτού του σπουδαίου φιλόσοφου και να επαναπροσδιορίσεις τον τρόπο που σκέφτεσαι. Έχεις τη δυνατότητα να βάλεις στόχους και να τους πραγματοποιήσεις, έχοντας επίγνωση του ποιος είσαι και τι θέλεις.
Μπορείς να διαβάσεις το βιβλίο Άνδρας Αξίας: Πώς Να Βάλεις Τάξη Στο Χάος Του Σύγχρονου Φλερτ από τους Ιδρυτές του Men Of Style, το οποίο θα βρεις εδώ.
Η αυτογνωσία και η επίγνωση της αξίας των στόχων είναι αρετές ενός σύγχρονου Άνδρα Αξίας. Δες πώς μπορείς να τις κατακτήσεις και να αλλάξεις τη ζωή σου εδώ.
Καλή συνέχεια.
