Ο καλύτερος και ευκολότερος τρόπος για να προοδεύσουμε ως άνθρωποι είναι να διαβάσουμε κάτι που μας ευχαριστεί.
Κάποια από τα βιβλία αρχαίας ελληνικής γραμματείας που έχουν πάντα να προσφέρουν είναι αυτά που έγραψαν οι φιλόσοφοι της αρχαίας εποχής. Δεν πρέπει να ξαφνιαζόμαστε καθόλου. Αν διαβάσετε κάποιο βιβλίο τους θα εκπλαγείτε από την επικαιρότητα των προτάσεων και τις συμβουλές τους για μια καθημερινότητα απαλλαγμένη από πάθη και εσφαλμένες κρίσεις. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για την αντιμετώπιση της αδικίας και της θλίψης. Με τη βοήθεια της φιλοσοφίας, ο άνθρωπος μπορεί να αναζητήσει και να ερμηνεύσει καλύτερα τον εαυτό του, εξερευνώντας τα βάθη της ψυχής του και να ορίσει τα στενά όρια του ιδιωτικού του κόσμου. Να αισθανθεί την ευαισθησία της ζωής και να βιώσει μια όμορφη καθημερινή στιγμή.
Αν το συνδυάσουμε με τη δυνατότητα κάποιου ταξιδιού, ακόμη καλύτερα. Με αυτό τον τρόπο εμπλουτίζεται το πνεύμα μας και διευρύνονται τα όρια της προσωπικότητάς μας. Είναι εκείνο το θεραπευτικό συναίσθημα που μας αλλάζει ψυχικά και το καταλαβαίνουμε, από τον τρόπο που ερμηνεύουμε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.
Βιβλία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας για το Καλοκαίρι:
1. Οι φιλόσοφοι του αρχαίου κόσμου δείχνουν τον δρόμο για την ευτυχία
Το πνεύμα της αρχαίας φιλοσοφίας ήταν στην πραγματικότητα ανέκαθεν επίκαιρο. Όσοι αιώνες κι αν περάσουν, εκείνοι οι σοφοί άνδρες με τις συμβουλές τους θα στέκονται πάντα δίπλα μας. Τα μηνύματά τους ανθρώπινα και υπαρξιακά.
«Η ιατρική γιατρεύει τις ασθένειες του σώματος, ενώ η σοφία αφαιρεί από την ψυχή τα πάθη» – Δημόκριτος
Οι συγγραφείς αυτοί είχαν στο νου τους μια μοναδική επιδίωξη: την ανάπτυξη της προσωπικής ευδαιμονίας. Το πιο σημαντικό πράγμα ήταν ο έλεγχος των παθών που μας βγάζουν από τον δρόμο μας και η ανάπτυξη της κρίσης για να λαμβάνουμε τις προσωπικές αποφάσεις με βάση τη δικαιοσύνη και την ελευθερία. Αυτό είναι ανέκαθεν το μοναδικό ζητούμενο, η σταθερή επιδίωξη, ο κύριος στόχος μας. Η δημιουργία μιας καλύτερης εκδοχής του εαυτού μας η οποία είναι οφείλεται αποκλειστικά στο δικό μας ταξίδι αυτογνωσίας. Αν αλλάξουμε αρχικά σκέψεις, ο τρόπος που δηλαδή αντιμετωπίζουμε τη ζωή, θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε στην ευδαιμονία.
«Λέμε ελεύθερο άνθρωπο αυτόν που υπάρχει για τον εαυτό του και όχι για τους άλλους» Αριστοτέλης.
Για να επιτύχουμε σ’ αυτή την δύσκολη αποστολή, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να εξερευνήσουμε πρώτα πολύ καλά τον εσωτερικό μας κόσμο, καλλιεργώντας τις δεξιότητές μας, να βελτιώσουμε παράλληλα την κρίση μας και να καταλάβουμε επιτέλους ποια πράγματα από την καθημερινότητα μπορούμε να ελέγξουμε και ποια όχι.
Όλα ξεκινούν από την απόφαση για αυτογνωσία, όπως μας είπε ο Σωκράτης. Δεν παίζει ρόλο ούτε η ηλικία, ούτε το φύλο, ούτε η χρονική περίοδος που θα το αποφασίσουμε. Αν το πάρουμε απόφαση, οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε το μοναδικό εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας τη λογική και να εξετάσουμε τα συναισθήματα αυτά που θολώνουν τον νου, προκαλώντας ταραχή. Σύμφωνα με αυτούς τους σοφούς άνδρες, οι προκλήσεις των αισθήσεων δεν έχουν καμιά θέση στην καθημερινότητα. Ο διάλογος με τον εαυτό μας βοηθάει να μάθουμε καλύτερα μέχρι που φθάνουν οι δυνατότητές μας και να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας τον προορισμό.
«Η φιλοσοφία διδάσκει, να πράττουμε και όχι να λέμε» Σενέκας
Το σωκρατικό ρητό «γνώθι σαυτόν» αποτέλεσε το θεμέλιο λίθο της προσωπικής ανάπτυξης. Σε προηγούμενο άρθρο μας δείξαμε τη δύναμη που κρύβεται πίσω από αυτές τις δύο απλές λέξεις οι οποίες τελικά άλλαξαν τη θέση του ανθρώπου μέσα στη φύση. Αυτή τη φιλοσοφία υιοθέτησαν στο σύνολό της σημαντικοί στοχαστές της ελληνορωμαϊκής περιόδου και την εξέλιξαν ανάλογα με τις κοινωνικές συνθήκες της εποχής τους, φανερώνοντας με αυτό τον τρόπο τη διαχρονικότητα της σωκρατικής σκέψης.
Ο Αριστοτέλης έδωσε έμφαση στην ευτυχία,
Ο Επίκουρος στην ευγνωμοσύνη,
Ο Επίκτητος στην υπομονή,
Ο Σενέκας στο να αισθανόμαστε όμορφα,
Ο Μάρκος Αυρήλιος εστίασε στην ελευθερία.
Η αυτογνωσία και η φροντίδα του εαυτού δεν γνώριζαν εποχές. Όπως αποδεικνύει η ιστορία, Οι άνθρωποι προσπαθούσαν ανέκαθεν να κατανοήσουν τον εαυτό τους, καλλιεργώντας παράλληλα την αταραξία, τις προκλήσεις των αισθήσεων, να ορίζουν ένα πρόβλημα στις σωστές διαστάσεις και να ελέγχουν την ορθότητα των αποφάσεων τους. Επίσης, σημαντικό ρόλο διαδραμάτιζε η φιλία και φυσικά η πρόοδος της πόλης τους. Ο καθένας άνθρωπος επέλεγε το φιλοσοφικό σύστημα που του ταίριαζε και με βάση αυτό πορευόταν στη ζωή.
«Βρες μια θεωρητική μέθοδο και πρόσεχε διαρκώς και ασκήσου στο να αλλάξεις»
Μάρκος Αυρήλιος
Πιο συγκεκριμένα, οι αρχαίοι φιλόσοφοι θεωρούσαν ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά για κάποιον αν αλλάξει η συμπεριφορά του, περιορίζοντας τα ελαττώματα και ενισχύοντας τις αρετές του. Η ευημερία φανερωνόταν όταν ένας άνθρωπος έδειχνε με πράξεις θάρρος, δικαιοσύνη και αυτοέλεγχο. Όταν κατόρθωνε τον ξεριζωμό των εσωτερικών και εξωτερικών προκαταλήψεων, επέβαλλε στον εαυτό του την καθαρότητα του νου από την επιρροή των άλλων και αναδείκνυε της μοναδικότητά του. Με αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος δεν επηρεάζεται από το παρελθόν, βιώνει καλύτερα το παρόν, είναι λιγότερος φοβισμένος για το μέλλον.
Βιβλία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας για το Καλοκαίρι:
2. Σημαντικά βιβλία αρχαίων στοχαστών
Για να δούμε ποια είναι αυτά τα βιβλία φιλοσοφίας που παρέχουν τις βασικές συμβουλές. Είναι αυτά που μας βοηθούν να ζούμε έντονα και με ποιότητα. Να μαθαίνουμε να έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και να φροντίζουμε τους φίλους μας. Για να είμαστε δίκαιοι με τους γύρω μας, διατηρώντας τον αυτοσεβασμό μας στις δυσκολίες και την αξιοπρέπεια στις εσωτερικές συγκρούσεις.
• Πλάτων – Απολογία Σωκράτους
• Αριστοτέλης – Ηθικά Νικομάχεια
• Επίκουρος – Επιστολή προς Μενοικέα
• Επίκτητος – Εγχειρίδιον
• Σενέκας – Για μια ευτυχισμένη ζωή
• Μάρκος Αυρήλιος – Εις Εαυτόν
Όποιος διαβάσει τα παραπάνω βιβλία, προτείνω να συνεχίσει την εσωτερική αναζήτηση με τους παρακάτω τίτλους:
• Πλάτων – Πρωταγόρας
• Πλάτων – Χαρμίδης
• Επίκτητος – Περί ελευθερίας
• Σενέκας – Περί της πνευματικής γαλήνης
• Γαληνός – Για της ψυχής τα πάθη και τα λάθη
• Γαληνός – Για την αποφυγή της λύπης
Η φιλοσοφική γνώση των παραπάνω βιβλίων καταπιάνεται με θέματα σχετικά με την ηθική, τις αξίες, το νόημα της ζωής και τη λογική, φανερώνοντας τον τρόπο που η φιλοσοφία μπορεί να ασκήσει θεραπευτική επίδραση στις ζωή ενός ανθρώπου.
Κλείνοντας,
Ας χρησιμοποιήσουμε τις καλοκαιρινές διακοπές με δημιουργικό τρόπο προκειμένου να αποσυνδεθούμε προσωρινά από την πίεση της καθημερινότητας και των social media και να αφιερώσουμε λίγο ποιοτικό χρόνο στον εαυτό μας, ώστε να βελτιώσουμε την προσωπική μας ισορροπία διαβάζοντας βιβλία αρχαίας ελληνικής γραμματείας για το καλοκαίρι.
Το έχει ανάγκη, το αξίζει.
